Toetsen.

Bij onderzoeken, waar je voor je dataverzameling gebruik maakt van steekproeven, is het nooit zeker of je uitkomst klopt of dat toevallig de getrokken steekproef andere eigenschappen heeft dan de die van de hele populatie. Statistische toetsen bereken de kans dat iets voorkomt uitgaande van een bepaalde verwachting. Concreet, je verwacht een bepaalde uitkomst (b.v. het gemiddelde is €250,- of 70% van de respondenten heeft een bepaalde eigenschap). De uitkomst is totaal anders (het gemiddelde is €200, en het percentage is 90%). Ligt dit er nu aan dat jij net een steekproef genomen hebt, waarin uitzonderlijke waarden zitten, of is jouw aanname verkeerd, en zijn de waarden van je populatie echt anders.

Bij toetsen wordt er een onderscheid gemaakt in toetsen op één variabele (jij gaat uit van een waarde, en je kijkt of die verwachte waarde overeenkomt met de geobserveerde waarde).

Of je kunt toetsen op twee variabelen. Dan is meestal je verwachting dat er geen verschil is in uitkomsten tussen de ene groep en de andere, en kijk je in je toets of er een geconstateerd verschil is tussen verwachte en geobserveerde waarden, en in hoeverre dat verschil dan op toeval kan berust.

Toetsen zijn weer afhankelijk van het meetniveau van de variabele. Ga als volgt te werk bij het kiezen van je toets:

1. Bepaal eerst of het een toets betreft van één variabele (kies dan schema 1) of dat het meer variabelen betreft, dus verschillen of samenhang (kies dan schema 2).
2. Bepaal dan het meetniveau van die ene (als het één variabele betreft) of van beide (als het twee variabelen betreft) variabele(n), en kies de daarbij behorende toets.

 

Schema 1 voor het toetsen van één variabele.

Toetsen op één variabele	Vraag : is er sprake van een significante afwijking t.o.v. een (extern) bekend gegeven ?
Binomiaaltoets toets op verschil in proportie	De binomiale toets wordt gebruikt om te toetsen bij nominale en ordinale variabelen die maar uit twee waarde bestaan, of waarvan we twee waarden kunnen maken.
Chi-kwadraattoets Toets op verschil in frequenties	De Chi-kwadraat toetsen wordt gebruikt bij nominale en ordinale variabelen met meer dan twee waarden. Er wordt getoetst of de verdeling van die waarden overeenkomt met de verwachte verdeling
One sample T-test Toets op verschil in gemiddelde	De One sample T-test wordt gebruikt bij ratio en interval (in SPSS scale genoemd) variabelen. Er wordt getoetst of het gevonden gemiddelde overeenkomt met een verwacht gemiddelde.

 

 

Schema 2 voor het toetsen van meerdere variabelen.

Toetsen op twee variabelen	Vraag : ik vind in de steekproef een verschil tussen twee variabelen. Is dit verschil significant ?
Chi-kwadraattoets Categoriaal tegen Categoriaal	Om te toetsen of er verschil is in de uitkomsten van waarden van twee variabelen met kwalitatief meetniveau (Nominaal of ordinaal) wordt de Chi-kwadraattoets gebruikt.
Independent sample T-test Categoriaal tegen scale	Om te toetsen of er verschil is in de uitkomsten van waarden van twee variabelen waarvan de ene een kwalitatief meetniveau (Nominaal of ordinaal) en de andere een kwantitatief meetniveau wordt de independent sample T-test gebruikt.
Pearson PM toets Scale tegen Scale	Om te toetsen of er verschil is in de uitkomsten van waarden van twee variabelen met kwantitatief meetniveau (Interval of Ratio) wordt de Pearson PM toets gebruikt.